ดร.ภิญโญ รัตนาพันธุ์

สังคมโลกทุกวันนี้ มีคนสนใจเรียนรู้แนวคิดวิถี “อิคิไก” (Ikigai) ในวงการต่างๆ อย่างกว้างขวาง เป็นเรื่องน่ายินดีที่ตัวบุคคลและองค์กรจะเข้าใจและไฝ่พัฒนา ความสัมพันธ์กับผู้มีส่วนเกี่ยวข้องในแนวทางที่ ดีต่อใจ ดีต่อเรา ดีต่อเพื่อนร่วมโลก

สามก๊กวรรณกรรมคลาสสิคของนักประพันธ์จีนที่ยอมรับกันทั่วโลก ว่าเป็นวรรณกรรมเชิงประวัติศาสตร์ ที่อ่านสนุกและให้ข้อคิด กลยุทธ์ การเรียนรู้ การใช้ชีวิต ภาวะผู้นำและการสร้างเมือง สร้างอาณาจักร

หลังจากการแพร่ระบาดโควิด-19 ที่นำไปสู่ความเปลี่ยนแปลงใหม่ๆ ที่เรียกว่า New Normal ที่ส่งผลทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม วิถีการดำเนินชีวิตทั้งในระดับสังคม และระดับปัจเจกบุคคล ที่เรียกว่า New Me ที่ต่างตื่นตัวเรื่องสุขภาพ

คำว่า IKIGAI หรืออิคิไก แปลง่ายๆ ตามแนวคิดชาวญี่ปุ่นก็หมายถึง “ความสุขที่เกิดการมีอะไรทำตลอดเวลา” แต่มีความหมายที่ลึกซึ้งกว่านั้น

ดร.ภิญโญ รัตนาพันธุ์ เมื่อวันก่อนดูสารคดีเรื่องการที่องค์การอวกาศนาซ่าวางแผนจะเอาคนเดินทางไปสำรวจดาวอังคาร ประเภทเดินทางเป็นปี อยู่บนดาวอังคารอีกเป็นปี แล้วก็เดินทางกลับอีกเป็นปี นอกเหนือจากความท้าทายด้านวิศวกรรม ที่ต้องเอาชนะกันสุดๆ แล้ว ที่สำคัญที่สุดอีกเรื่องคือต้อง “พัฒนาองค์กร” ครับ คืออะไร.. การที่คุณเอาคนไปอยู่ในที่แคบๆ ในยานอวกาศ ที่คนในนั้นจะรู้สึกว่าชีวิตแขวนอยู่บนเส้นด้ายอยู่ตลอดเวลานั้น แล้วอยู่ด้วยกันไปเกือบสามปี นี่มีสิทธิสติแตกได้ ... น่าซ่าต้องเตรียมตัว เตรียมทีมงานนักบินอวกาศให้ดี..

โดย - ดร.ภิญโญ รัตนาพันธุ์ มีเหตุการณ์บังเอิญสองสามเรื่องในช่วงเดือนที่ผ่านมา เรื่องแรกคือได้ไปดูหนังเรื่อง Tomorrowland ที่ก็น่าตื่นเต้นยิ่งนัก หนังเป็นเรื่องราวของคนในอนาคตและหุ่นยนต์แสนรู้ ที่พยายามเสาะแสวงหาคนเก่ง ที่จะไปกอบกู้วิกฤติกาลที่จะเกิดขึ้นในอนาคตอันใกล้ ที่ทำให้เผ่าพันธ์ุมนุษย์สูญสิ้น ที่สุดก็เจอเด็กวัยรุ่นคนหนึ่งที่ที่สุด ก็ถูกดึงมาช่วย ผ่านการผจญภัยที่น่าตื่นตาตื่นใจในโลกปัจจุบันและโลกอนาคต ตัวเธอเองสามารถวิเคราะห์ และหาสาเหตุจนเจอว่าโลกจะสูญสิ้นเพราะอะไร และย้อนกลับไปแก้ไขจนทุกอย่างคืนกลับมาดีดังเดิม มนุษย์ชาติปลอดภัย โลกก็ปลอดภัย

ผมชอบดู Series หนึ่งของ HBO ชื่อ Games of Thrones ละครซีรี่ย์เรื่องนี้ เป็นอะไรที่ดังมากๆ ฤดูกาลนี้เป็น Series ที่ 5 แล้ว เรื่องนี้คุณภาพของบท การถ่ายทำ แม้เป็นละครทีวี แต่ทำได้ดีเท่าหรือเหนือกว่าหนังโรงมาก ตัวเรื่องพูดถึงการชิงบังลังค์ของเจ็ดอาณาจักร ที่ต่างดำเนินกลยุทธ์อย่างเข้มข้น ที่แต่ละตอนล้วนมีสิ่งที่เหนือความคาดหมาย เรียกว่าถ้าคุณดูบทวิจารณ์ จะมีคนบอกว่าตอนนี้ไม่กล้าชอบตัวละครตัวไหนเป็นพิเศษ เพราะถ้าชอบตัวไหน ตัวนั้นตายหมด

มีโอกาสดูละครช่อง 3 ชื่อ หนึ่งในทรวง แว็บหนึ่ง ตามแม่กับลูกเขา เป็นตอนที่ผมเห็นคุณหญิงตัวเล็กอายุสัก 10 ขวบ นั่งรถเข็นอยู่หลังม่าน เธอกำลังสัมภาษณ์ครูที่บ้านเธอจะจ้างมาดูแลเธอเป็นพิเศษ เข้าใจว่าคงเป็นนางเอกคนหนึ่ง (คงมีหลายคน) ... เท่าที่ผมดู เธอดูมีความเจ็บปวดอะไรบางอย่าง ดูเหมือนเธอจะกำพร้าพ่อแม่ ... เธอถามหลายคำถาม

มนุษย์โดยทั่วไป ถ้าเทียบกับสัตว์แล้วมีเขี้ยวเล็บ และความว่องไว ตลอดจนความแข็งแรงน้อยกว่าสัตว์จำนวนมาก หากอยู่เพียงลำพังโอกาสเอาตัวรอดนั้นน้อยมาก มนุษย์ตั้งแต่โบราณจึงจำเป็นต้องอยู่ร่วมกันเป็นกลุ่ม สมัยโบราณเรียกว่าชนเผ่า (Tribe) และพยายามพัฒนาวิธีการอยู่ร่วมกันแล้วปลอดภัย ไม่อดอยาก แต่ปัจจุบันเราเรียกว่าองค์กร องค์กรจึงมีความเป็นชนเผ่าที่คนพยายามมาอยู่ร่วมกัน เพื่อค้นหาวิธีการอยู่รอดและเติบโต มนุษย์พยายามทำอะไรมามากมายตั้งแต่ยุคโบราณ โดยพยายามพัฒนาความเชื่อ หรือวัฒนธรรมเพื่อส่งเสริมการอยู่ร่วมกัน ในโลกปัจจุบันเราเรียกความพยายามลักษณะนี้ว่า การพัฒนาองค์กร (Organization Development) หรือที่นิยมเรียกกันสั้นๆ ว่า OD